روستاهای کوهستانی سوئیس
روستاهای کوهستانی سوئیس
سوئیس را معمولاً با ساعت‌های دقیق، بانک‌های امن و شکلات معروفش می‌شناسند؛
اما آن‌چه روح این کشور را می‌سازد، نه در کارخانه‌ها و شهرهای مدرنش، بلکه در روستاهای کوهستانی‌اش پنهان است.
جایی که خانه‌ها میان چمنزارهای پوشیده از گل قرار گرفته‌اند، صدای زنگ گوسفندان از دور می‌آید و کوه‌های آلپ همچون دیواری سفید در افق ایستاده‌اند.
در این روستاها، زمان کندتر می‌گذرد.
اهالی هنوز به سبک نیاکانشان نان تفت‌داده‌ی غلات، پنیر محلی و کره تازه می‌خورند؛ و خانه‌ها از سنگ و چوب ساخته شده‌اند تا با فصل‌های سخت کوهستان سازگار باقی بمانند.
در این سفر، از زرمات تا گریمِنوالد، از ونگن تا اپنزل، با دنیایی روبه‌رو می‌شویم که هر گوشه‌اش شعری تصویری از هماهنگی انسان و طبیعت است.
ریشه‌های فرهنگی: چرا کوهستان خانه‌ی سوئیسی‌هاست؟
پیش از آن‌که گردشگری مدرن به آلپ برسد، زندگی در کوهستان نشانه‌ی پایداری و خودبسندگی بود.
اهالی این نواحی قرن‌ها در شیب‌های تند کوه، با دامداری و کشاورزی محدود زندگی کرده‌اند.
در واقع، ساکنان آلپ نخستین محافظان طبیعت بودند؛ زیرا بقای‌شان به سلامت زمین و آب بستگی داشت.
هر روستا مانند یک سلول مستقل اقتصادی بود:
– مراتع برای گاوهای شیری،
– آسیاب‌های آبی کوچک،
– خانه‌هایی با سقف‌های شیب‌دار چوبی برای تاب آوردن برف زمستان.
از قرن ۱۹ به بعد، با گسترش راه‌آهن و کشف زیبایی این مناظر توسط نقاشان و کوهنوردان اروپایی، این روستاها ناگهان به مقصد رؤیایی طبقه متوسط و عاشقان طبیعت تبدیل شدند.
با وجود گردشگران، بسیاری از روستاها توانسته‌اند میان اصالت سنتی و امکانات مدرن تعادل برقرار کنند.
معماری کوهستانی سوئیس؛ گفت‌وگو میان چوب، سنگ و نور
خانه‌های سنتی سوئیسی، میراثی هستند از ذوق و عقل عملی. ساختارشان برای مقاومت در برابر سرما، باد و لغزش برف طراحی شده است.
عناصر شاخص:
پایه‌های سنگی: چون زمین در زمستان مرطوب و یخ‌زده می‌شود، خانه بر روی پایه‌های ضخیم سنگی ساخته می‌شود تا کف چوبی رطوبت نگیرد.
سقف‌های بلند و شیب‌دار: برف‌های سنگین بدون جمع شدن سُر می‌خورند و پایین می‌آیند.
بام‌چین‌های چوبی یا تخته‌سنگی: بسته به منطقه، مصالح از منابع محلی انتخاب می‌شوند.
چوب کاج آلپ: مقاوم در برابر سرمای سخت و موریانه، با رنگ قهوه‌ای تیره که در نور خورشید کهنه‌تر و زیباتر می‌شود.
در این معماری، هیچ چیز به تصادف ساخته نشده است.
پنجره‌ها کوچک‌اند تا گرما حفظ شود، اما اغلب تزییناتی از گل شمعدانی در قاب‌ها دیده می‌شود؛ ترکیب سادگی و عشق به زیبایی.
در دهه‌های اخیر، معماران جوان سوئیسی نوعی بازخوانی مینیمالیستی از خانه‌های آلپی ارائه داده‌اند: استفاده از شیشه برای درآمیختن مناظر طبیعی با فضای داخلی.
اما همچنان فلسفه حاکم بر طراحی، همان است: هماهنگی با کوه، نه تسلط بر آن.
زِرمات (Zermatt): دهکده‌ای در سایه‌ی ماترهورن
اگر بخواهیم فقط یک تصویر از روستاهای کوهستانی سوئیس در ذهن داشته باشیم، آن تصویر بدون شک قله‌ی ماترهورن (Matterhorn) خواهد بود؛ هرمی از برف و ابر که برفراز دهکده‌ی زرمات می‌درخشد.
ویژگی‌ها:
- زرمات بدون خودرو است؛ تردد با واگن‌های برقی یا درشکه‌های اسبی انجام می‌شود.
- خیابان‌های سنگ‌فرش، مغازه‌های چوبی کوچک، و بوی قهوه تازه در هوای سرد.
- مسیرهای پیاده‌روی معروف همچون Gornergrat و Five Lakes Trail، جایی که دریاچه‌ها همچون آینه چهره‌ی کوه را بازتاب می‌دهند.
زرمات شهری است که سنت و لوکس بودن را هم‌زمان دارد: از کلبه‌های صدساله تا هتل‌های پنج‌ستاره. اما در میان همه این‌ها، چیزی که زرمات را ماندگار می‌کند، احساس خلوص طبیعت است.
در زمستان، اسکی‌بازان بر دامنه‌های سفید می‌لغزند و در تابستان، کوهنوردان مسیرهای یخچالی را در سکوت الپ بالا می‌روند.
گریمِنوالد (Grindelwald): نگین سبز برفراز دره
گرِیمِنوالد در منطقه‌ی برن قرار دارد، دره‌ای که دیواره‌ی عظیم کوه ایگر (Eiger) بر فرازش سایه انداخته است.
در نگاه اول، این روستا شبیه صحنه‌ای از نقاشی‌های قرن نوزدهم به‌نظر می‌رسد: خانه‌های چوبی در میان چمنزار، و دامنه‌هایی پر از گل وحشی.
چرا محبوب است؟
- مرکز اصلی ورزش‌های زمستانی و پیاده‌روی تابستانی است.
- مسیر «First Cliff Walk» تجربه‌ی بی‌همتایی از راه‌رفتن بر فراز پرتگاه‌ها را فراهم می‌کند.
- مناظر اینجا الهام‌بخش فیلم‌سازان زیادی بوده؛ از جمله صحنه‌هایی از جیمز باند و ستارگان جنگ.
روستاییان گریمِنوالد با وجود هجوم گردشگران، هنوز سبک زندگی سنتی خود را حفظ کرده‌اند. شب‌ها، صدای ناقوس کلیسای کوچک و چراغ‌های زرد خانه‌ها، ترکیبی شاعرانه از سکوت و زندگی می‌سازد.
\
تبریز؛ امپراتوری کوفته، کباب و نان